Türkiye’nin bankacılık ve finans alandaki atılımı hız kesmeden sürüyor. Yıllarca yurt dışındaki gelişmeleri takip ettiğimiz açık bankacılık, standart QR kodlar, dijital bankacılık gibi başlıklarda artık ülkemizde neredeyse her hafta yeni bir gelişme yaşanıyor. BDDK’nın önceki hafta görüşe sunduğu ve dijital bankacılık ile BaaS’ı düzenleyen yönetmelik taslağı, geride kalan haftanın en çok konuşulan konusu olurken bu hafta sahneye kitle fonlaması çıktı. Daha önce çıkardığı tebliğle paya dayalı kitle fonlamasının yasal zeminini oluşturan SPK, bu kez borçlanmaya dayalı kitle fonlamasının önünü açıyor. Her iki başlığı da kapsayan tebliğ taslağı görüşe sunuldu.
Dünya gündeminden ise merkez bankası dijital paraları, açık bankacılık, mobil cüzdanlar ve fintech’lerle ilgili haberleri sizler için derledim.
Keyifli okumalar diliyor, 30 Ağustos Zafer Bayramımızı şimdiden kutluyorum.
SPK, Kitle Fonlaması Tebliğ Taslağını Görüşe Sundu
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), görüşe sunduğu tebliğ taslağı ile borçlanmaya dayalı kitle fonlamasını düzenliyor. Paya dayalı kitle fonlaması tebliği Ekim 2019’da SPK tarafından yayımlanmış, Şubat 2020’de borçlanmaya dayalı kitle fonlamasında bankacılık hükümlerinin uygulanmayacağı işaret edilmiş ve SPK yetkili kılınmıştı. Yeni tebliğ taslağında ise paya ve borçlanmaya dayalı kitle fonlamasını birlikte düzenleniyor. Görüşler sonrasında son halini alacak tebliğ yayımlandığında, eski tebliğ yürürlükten kaldırılacak. Tebliğ, teknoloji ve üretim alanında hizmet veren ve en fazla 5 yıl önce kurulmuş olan şirketlerin kitle fonlaması ile fon toplamasına imkan veriyor. Nitelikli olmayan yatırımcıların yapabileceği yatırımlara üst sınır getiren tebliğde, kitle fonlama platformu olmak için gereken asgari sermaye 1 milyon TL olarak belirlendi. Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması platformlarından, girişimleri değerlendirmek üzere kredi derecelendirme sistemi oluşturması da beklenecek. Girişimlerin ise platformlar üzerinden yatırımcılardan topladıkları fonları, belirttikleri projelerde kullanması beklenecek ve bu konu yakından takip edilecek.
Jamaika ve Venezuela CBDC Testlerine Başlıyor
Merkez bankası dijital parasını test eden ülkeler arasına Jamaika da katıldı. Bank of Jamaica tarafından başlatılan ve aralık ayında sona erecek pilot çalışma kapsamında 230 milyon Jamaika doları (1,5 milyon dolar) basılıp mevduat toplayan kuruluşlara ve ödeme kuruluşlarına dağıtılacak.
Venezuela’nın ise ekim ayında CBDC testlerine başlayacağı açıklandı. Enflasyonun çok yüksek seviyede seyrettiği Venezuela’da aynı tarihte paradan altı sıfır da atılacak.
Hindistan’dan Yeni Bir Dijital Ödeme Çözümü: e-RUPI
Hindistan, bankacılık sistemi dışındakileri hedefleyen e-RUPI isimli bir ödeme çözümü geliştirdi. Kullanımı sağlık, gıda gibi özel amaçlarla sınırlandırılabilecek olan ön ödemeli elektronik kuponlar, basit bir telefon numarası ve kimlik doğrulamasından sonra SMS ya da QR kod olarak kullanıcılara iletilecek. Çözüm, kartı ve ödeme uygulamaları olmayan kişilerin UPI tabanlı ödeme yapmasına imkan verecek. İlk etapta e-RUPI’yi destekleyecek banka sayısı ise 11…
NPCI, UPI Tabanlı Ödemeleri Diğer Ülkelerde Yaygınlaştırıyor
Hindistan’da ödeme teknolojileri alanındaki çatı kurum olan NPCI, ulusal kartlı ödeme şeması RuPay ve mobil tabanlı anlık ödeme altyapısı UPI’ı yaygınlaştırmak için bundan bir yıl önce NPCI International isimli bir şirket kurmuştu. Bu kapsamda ilk anlaşma, nüfusu 800 bin olan Güney Asya ülkesi Butan’ın merkez bankası ile yapılmıştı. NPCI’ın anlaştığı ikinci kurum ise Birleşik Arap Emirlikleri’nde dijital bankacılık hizmetleri veren Mashreq Bank oldu. İş birliği kapsamında ülkeyi ziyaret eden Hintliler, bankanın ağındaki işyerlerinde kendi ülkelerinde kullandıkları uygulamalarla ödeme yapabilecek.
Sınırlı da Olsa Ödeme Başlatma Hizmetine İlgi Artıyor
İngiltere’de açık bankacılık standartlarını belirleyen OBIE, API çağrılarıyla ilgili temmuz istatistiklerini paylaştı. API erişilebilirlik oranının %99’un üzerinde seyrettiği ülkede günlük ortalama başarılı API çağrı adedi temmuz ayında 27,1 milyon oldu. Bu değer 12 ay önce 15,3 milyondu. Temmuzda başarılı olan ödeme başlatma API çağrısı adedi 2,14 milyon olurken bu göstergede bir yıl öncesine kıyasla 10 katlık bir artış söz konusu. API çağrılarına yanıt süreleri ise 2.500 milisaniyelerden 530 milisaniyeye gerilemiş durumda…
NatWest, Housemate’i Kullanıma Sundu
İngiltere bankalarından NatWest, geçtiğimiz yıl kasım ayında yaptığı açıklamada aynı evde kirada kalan kişiler arasındaki masrafların paylaşılmasını sağlayan Housemate isimli bir çözüm geliştireceğini duyurmuştu. Açık bankacılık tabanlı çözüm hafta içerisinde kullanıma sunuldu. Housemate, yapılan kira ödemelerinin kayıtlarını kredi bürolarından Experian’la paylaşacak ve kullanıcılarının kredi skorunun artmasına da yardımcı olacak.
ABD’de Mobil Cüzdan Ödemelerini Apple Pay Domine Ediyor
Bir Discover kuruluşu olan Pulse tarafından yapılan 2021 Pulse Debit Issuer Study isimli çalışmada temassız kart ve mobil ödemelerdeki gelişim ele alındı. Araştırmanın sonuçlarına göre debit kartlarla ilgili en büyük dönüşüm tüm dünyada olduğu gibi temassızda yaşanıyor. 2019’da %11 olan temassız kart oranı, 2020’de %30’a yükseldi. Bu oranın 2021 sonunda %64’e ulaşması bekleniyor. Temassız ödeme sayısı ise 6 katına çıktı. Bu olumlu göstergeye rağmen temassızın tüm debit kartlı ödemeler içerisindeki payı %2’nin altında…
Dosyadaki en çarpıcı veri ise mobil cüzdan ödemelerinde Apple Pay’in rakipsiz olduğunu ortaya koydu. Debit kartlarla yapılan mobil temassız ödeme sayısı 1,3 milyardan 2 milyara yükselirken bu işlemlerin %92’si Apple Pay ile gerçekleştirildi. Samsung Pay’in payı %5 olurken Google Pay %3’te kaldı.
OPay, SoftBank’ten Yatırım Aldı
İnternet tarayıcısı ile tanıdığımız Opera’ya ait bir fintech çözümü olan OPay, SoftBank liderliğinde gerçekleşen 400 milyon dolarlık turda 2 milyar dolar değerlemeye ulaştı.
Opera’nın 2016 yılında Çinli bir konsorsiyum tarafından satın alınmasının ardından geliştirilen OPay, ilk etapta Nijerya pazarında hizmet vermeye başlamıştı. Son dönemde ise OPay, Avrupa pazarında önemli adımlar atmıştı. 2020 yılında Estonyalı BaaS şirketi PocoSys’i ve Litvanya merkezli Fjord Bank’i satın alan OPay, şubat ayında ise bir cashback ve dijital cüzdan çözümü olan tarayıcı tabanlı Dify’ı İspanya’da kullanıma sunmuştu.
WorldRemit İsmini Zepz Olarak Değiştirdi
Uluslararası para transferi alanındaki başarılı oyunculardan Londra merkezli WorldRemit, 292 milyon dolarlık seri E turunda 5 milyar dolar değerlemeye ulaşırken adını da Zepz olarak değiştirdi. Geçtiğimiz yıl Afrikalı ödeme şirketlerinden Sendwave’i 500 milyon dolar karşılığında bünyesine katan Zepz’in 11 milyon kullanıcısı, şirketin hizmet verdiği 5 para koridorunda ayda ortalama 4,5 milyon işlem yapıyor.
Bank North Bankacılık Lisansı Aldı
Manchester merkezli B-North, İngiltere’nin düzenleyici otoritesi Prudential Regulation Authority’den (PRA) bankacılık lisansı aldı. KOBİ’lere yönelik hizmetler sunan şirket, 20 milyon pound’luk seri A yatırımını tamamlarken ismini de Bank North olarak değiştirdi.
Haftanın Diğer Fintech Yatırımları
Kurumsal kart girişimi Ramp, 3,9 milyar dolar değerleme üzerinden 300 milyon dolar seri C yatırımı aldı.
National Bank of Canada, API tabanlı çözümler sunan açık bankacılık girişimi Flinks’e 103 milyon dolar yatırım yaptı.
Yatırım analitiği alanında hizmet veren Aumni B serisi yatırımı olarak 50 milyon dolar alırken tura JPMorgan liderlik etti.